Hastanemizde hizmet veren Çocuk Gelişimci ve Aile Danışmanı Yıldız Karakaya Güneştepe Dünya Otizm Farkındalık Günü nedeniyle Otizm Spektrum Bozukluğu ile ilgili bilgilendirme yaptı
Otizm Spektrum Bozukluğunun nöro-gelişimsel bir farklılık olduğunu ifade eden Yıldız Karakaya Güneştepe, “Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan bir nöro-gelişimsel farklılıktır. Otizmin, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklandığı düşünülmektedir. Bugün, otizm spektrum bozukluğuna neyin neden olduğu bilinmemekle birlikte genetik temelli olduğuna ilişkin bulgular vardır. Ancak hangi gen ya da genlerin sorumlu olduğu henüz bilinmemektedir. Otizmin çocuk yetiştirme özellikleriyle ya da ailenin ekonomik koşullarıyla hiçbir ilişkisi yoktur; bu nedenle otizm spektrum bozukluğunu her çeşit toplumda, farklı coğrafyalarda, ırkta ve ailede rastlanmaktadır” dedi.
Otizmin belirtilerini sıralayan Yıldız Karakaya Güneştepe, “Eğer çocuğunuz göz teması kurmuyorsa ya da kısıtlı kuruyorsa, ismine tepki vermiyorsa, sizi ya da davranışlarınızı taklit etmede eksiklik varsa, sosyal gülümseme yoksa veya kısıtlıysa, isteklerini işaret ederek göstermiyor, ‘‘bay bay’’ yapmaya ilgisiz kalıyorsa, sözcük/cümle kullanımı yoksa ya da gecikme varsa, oyun ve etkileşim çabalarına tepki vermiyorsa, tekrarlayıcı hareketleri varsa, gürültüye abartılı tepki veriyorsa, kalabalık ortamlardan huzursuz oluyorsa, aile bireylerinin yokluğunu fark etmiyorsa/ ilgilenmiyorsa, ortak dikkat kısıtlıysa( iki yada daha fazla kişinin ortak bir nesneye odaklanması) çocuğun otizm açısından değerlendirilmesi gerekir. Erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların bir çoğunda belirtiler önemli oranda kontrol altına alınabilmektedir” dedi.
Otizm tanısının erken yaşta konmasının gerekliliğini vurgulayan Yıldız Karakaya Güneştepe, “Tanı, çocuk psikiyatri ve çocuk nöroloji hekimleri tarafından çocuğun gözlenmesi, gelişim testleri yapılması ve anne-babalara çocuğun gelişimi hakkında sorular sorulmasıyla konulmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu için tanılama 12. ay itibariyle yapılabilmekte olup; erken yaşta tanı konması, bir an önce eğitimin başlaması açısından önemlidir” dedi.
Ailelere otizm hakkında tavsiyelerde bulunan Çocuk Gelişimci ve Aile Uzmanı Yıldız Karakaya Güneştepe sözlerini şöyle tamamladı;
“Öncelikle 0-36 ayda ekran süresi ‘‘sıfır/0’’ olmalıdır. Bunun yerine ebeveynler çocuklarını yaşıtlarıyla vakit geçirebileceği ortamlara dahil edebilir, her gün düzenli olarak parka götürebilir, evde yaptığı her türlü faaliyeti anlatabilir, bol bol hikayeler masallar okuyarak çocuklarının hayal güçlerini zenginleştirebilirler. 0-36 ayda ekrandan ne renk, ne şarkı, ne kelime öğrenmenin etkili olmadığı, istenilen becerileri kazandırmanın ancak karşılıklı iletişimle kazanılabileceği akılda tutulmalıdır. Yukarıda söylediğimiz tüm öneriler ‘‘bazen’’ değil; çocuğun temel yaşam ihtiyacı olarak düşünülüp düzenli vakit ayrılmalıdır.”